Các đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị: Nguyễn Xuân Thắng, Lương Tam Quang và các đại biểu tham dự hội thảo
Chủ trì hội thảo có các đồng chí: Nguyễn Xuân Thắng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Lương Tam Quang, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an; Lê Huy Vịnh, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Nguyễn Mạnh Hùng, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ.
Bước thiết thực cụ thể hoá triển khai Nghị quyết số 57
Tham dự hội thảo có gần 400 đại biểu, gồm: đại diện lãnh đạo, các chuyên gia, nhà khoa học đến từ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Văn phòng Trung ương Đảng, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Ban Tổ chức Trung ương, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, các hiệp hội, trường đại học, viện nghiên cứu và các tập đoàn, doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.
GS,TS Nguyễn Xuân Thắng phát biểu đề dẫn hội thảo
Phát biểu chào mừng và khai mạc Hội thảo, Đại tướng Lương Tam Quang, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an khẳng định, trong cuộc cách mạng khoa học, công nghệ lần thứ tư, AI được đánh giá là một trong những công nghệ then chốt, là yếu tố có thể dẫn đến thay đổi trật tự toàn cầu trong tương lai. Nhận thức tầm quan trọng của AI, hầu hết các quốc gia, nhất là các nước lớn đều đặc biệt quan tâm, ban hành nhiều chính sách liên quan đến vấn đề này.
Đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, đối với Việt Nam, với tầm nhìn chiến lược, tư duy nhạy bén, Đảng ta đã ban hành, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là sự lựa chọn sống còn, chìa khoá vàng để đưa đất nước vượt qua bẫy thu nhập trung bình, đẩy lùi nguy cơ tụt hậu về kinh tế và đạt hai mục tiêu chiến lược 100 năm, đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, có thu nhập cao; xác định phát triển công nghệ chiến lược, trong đó có công nghệ trí tuệ nhân tạo là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội.
Đại tướng Lương Tam Quang phát biểu chào mừng và khai mạc hội thảo
Đại tướng Lương Tam Quang nhấn mạnh, Hội thảo khoa học quốc gia “Sức mạnh không giới hạn và những thách thức khó dự báo của AI – Tác động và ứng phó chính sách” là bước thiết thực cụ thể hoá triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, đóng góp tích cực vào sự nghiệp đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc và bảo đảm an ninh, trật tự. Đồng chí khẳng định, để đạt mục tiêu mà Đảng đã đề ra, phát huy mạnh mẽ tiềm năng, giảm thiểu rủi ro từ AI, đưa đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia thực sự trở thành chìa khoá vàng cho phát triển, yêu cầu xử lý hài hoà giữa phát triển và kiểm soát, giữa đổi mới và kỷ cương, giữa cơ hội và rủi ro, giữa hội nhập và độc lập, tự chủ đối với vấn đề AI… đang đặt ra cấp bách; đòi hỏi những định hướng chiến lược dài hạn, toàn diện và đồng bộ, tìm ra con đường phù hợp đối với Việt Nam, từ hệ thống pháp luật, hạ tầng, nhân lực, định vị mục tiêu phát triển AI.
Yêu cầu cấp thiết để Việt Nam không bị tụt lại phía sau
Phát biểu đề dẫn hội thảo, GS,TS Nguyễn Xuân Thắng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh, Hội thảo là dịp quan trọng để lãnh đạo các cơ quan nhà nước, các nhà khoa học, các chuyên gia và doanh nghiệp cùng nhau phân tích những tác động to lớn, những cơ hội chưa từng có và những rủi ro tiềm ẩn khó dự báo khi ứng dụng AI; từ đó xác định ứng phó chính sách phù hợp, kịp thời để Việt Nam có thể làm chủ công nghệ AI, xây dựng mô hình AI Việt Nam bằng ngôn ngữ lớn tiếng Việt, hướng tới việc xây dựng một môi trường phát triển AI bền vững, vì lợi ích quốc gia, cộng đồng và xã hội.
GS,TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương và các đại biểu dự hội thảo
Đại tướng Lương Tam Quang, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an và các đại biểu tham dự hội thảo
Đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương cho biết, thế giới đang chứng kiến cả sự cạnh tranh mạnh mẽ và sự hợp tác chặt chẽ trong việc phát triển, ứng dụng AI. Tháng 8 vừa qua, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã quyết định thành lập một Ủy ban khoa học quốc tế độc lập về AI và cơ chế Đối thoại toàn cầu về quản trị AI, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực toàn cầu nhằm khai thác những lợi ích của AI, đồng thời ứng phó với các rủi ro mà nó mang lại. Bởi vậy, việc định vị quốc gia trong lĩnh vực AI, trong xây dựng hệ sinh thái AI nhân văn, an toàn và hiệu quả là yêu cầu cấp thiết để Việt Nam không bị tụt lại phía sau trong quá trình hội nhập vào không gian số toàn cầu.
AI đang trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình xác lập mô hình tăng trưởng mới và sự vận hành, quản trị, quản lý nền kinh tế - xã hội của đất nước, mang lại “thời cơ vàng” để Việt Nam bứt phá phát triển. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, cần có sự đồng hành của cả hệ sinh thái, từ chiến lược, chính sách của quốc gia, đến triển khai thực hiện ở các doanh nghiệp, các viện, học viện, nhà trường và cộng đồng xã hội. AI không thể phát triển một cách bền vững nếu thiếu đi yếu tố trách nhiệm, đạo đức và một định hướng nhân văn rõ ràng. Công nghệ là công cụ, con người mới là mục tiêu, là nhân tố quyết định; bởi ngay cả khi sở hữu sức mạnh “vô hạn” như nhiều người quan niệm thì AI vẫn là sản phẩm do con người sáng tạo ra, GS,TS Nguyễn Xuân Thắng chia sẻ.
Đại biểu dự hội thảo
Với ý nghĩa đó, đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đề nghị các đại biểu tham dự hội thảo không chỉ tập trung phân tích những lợi ích to lớn, mà còn phải nhận diện rõ hơn các thách thức, rủi ro, đưa ra các giải pháp thiết thực, giúp Việt Nam định vị mình trong hệ sinh thái AI toàn cầu; kiểm soát và giảm thiểu các rủi ro tiềm ẩn, phát triển AI một cách an toàn, bền vững, phù hợp với lợi ích lâu dài của đất nước, bảo vệ quyền lợi của người dân và an ninh quốc gia.
GS,TS Nguyễn Xuân Thắng tin tưởng Hội thảo khoa học quốc gia “Sức mạnh không giới hạn và những thách thức khó dự báo của AI – Tác động và ứng phó chính sách” sẽ có những kiến nghị chính sách thiết thực, có giá trị cho việc phát triển và ứng dụng AI, góp phần bổ sung, cập nhật chiến lược quốc gia về AI, tạo dựng một nền kinh tế cạnh tranh và tăng trưởng bền vững, một nền quản trị quốc gia hiện đại, minh bạch và hiệu quả.
Thực tế và triển vọng phát triển AI trong kỷ nguyên mới
Hội thảo được tổ chức thành hai phiên tham luận và toạ đàm bàn tròn, gồm phiên thứ nhất: AI: Sức mạnh, rủi ro và khả năng kiểm soát; phiên thứ hai: Chiến lược phát triển AI Quốc gia: Từ tầm nhìn đến hành động.
Đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ tham luận tại hội thảo
PGS,TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu tại hội thảo
Tại các phiên tham luận và toạ đàm, các đại biểu tham dự khẳng định, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các quy định pháp lý cho sự phát triển của AI dần hình thành, Việt Nam đã có hàng trăm startup AI và học máy, đứng thứ hai Đông Nam Á; tỷ lệ doanh nghiệp Việt Nam sử dụng AI trong hoạt động bán hàng lên tới 75%; nhiều doanh nghiệp lớn đều đã đầu tư phát triển AI, coi đây là công nghệ them chốt để đẩy mạnh tăng trưởng, khả năng cạnh tranh dài hạn. Theo đánh giá, tiềm năng phát triển lĩnh vực AI của Việt Nam rất lớn, dự báo có thể đóng góp khoảng 79,3 tỷ USD, tương đương 12% vào GDP của Việt Nam năm 2030 nếu được áp dụng rộng rãi.
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chú trọng đào tạo AI ở nhiều cấp độ, từ chương trình đại học, sau đại học đến các khóa học ngắn hạn, đồng thời hợp tác với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp công nghệ lớn; đã xây dựng được các chương trình đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu về AI, góp phần hình thành đội ngũ chuyên gia trong nước. Chính phủ cũng đang thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo về AI, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và ứng dụng công nghệ này trong sản xuất, thương mại, y tế, giáo dục, giao thông, tài chính...; đã thành lập được một số trung tâm nghiên cứu và phòng thí nghiệm về AI và liên minh AI trong nước. Theo báo cáo Chỉ số sẵn sàng Trí tuệ nhân tạo của Chính phủ do Oxford Insights công bố, thứ hạng của Việt Nam đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây. Năm 2024, Việt Nam xếp hạng 51 trên tổng số 188 quốc gia và vùng lãnh thổ; trong khu vực Đông Á, Việt Nam đứng thứ 9 và xếp thứ 5 trong số 10 quốc gia ASEAN.
Toạ đàm bàn tròn về chủ đề “AI: Sức mạnh, rủi ro và khả năng kiểm soát”
Toạ đàm bàn tròn về chủ đề “Chiến lược phát triển AI quốc gia: Từ tầm nhìn tới hành động"
Bên cạnh những kết quả tích cực ban đầu, các đại biểu cũng thẳng thắn thừa nhận rằng, thực tế phát triển AI ở Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế. Điển hình là thiếu hụt đội ngũ chuyên gia AI; các chương trình đào tạo và các trường đại học chưa đáp ứng được nhu cầu đào tạo AI phù hợp với yêu cầu hoạt động của doanh nghiệp và cơ quan nhà nước. Mặc dù AI đang được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, nhưng hệ thống hạ tầng phục vụ nghiên cứu và phát triển AI tại Việt Nam chưa hoàn thiện. Ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam chưa phát triển. Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) vẫn còn hạn chế, đặc biệt là trong các dự án về dữ liệu lớn, và tự động hóa quy trình sản xuất.
Trên cơ sở đó, hội thảo đi sâu đánh giá toàn diện các tác động và rủi ro tiềm ẩn của AI, tập trung vào những vấn đề như ảnh hưởng đến lao động, việc làm, an sinh xã hội và đời sống con người, nguy cơ bất bình đẳng, giá trị đạo đức, lộ lọt dữ liệu, vi phạm quyền riêng tư; các thách thức đối với an ninh mạng, an ninh quốc gia và quốc phòng… trong bối cảnh hệ thống pháp lý và các quy định đạo đức hiện nay chưa theo kịp tốc độ bùng nổ của AI, khiến việc xác định trách nhiệm và kiểm soát trở nên rất khó khăn. Đồng thời, đánh giá những vấn đề mới phát sinh trong quan hệ sản xuất như: sở hữu, quản lý và phân phối tư liệu sản xuất và của cải xã hội khi AI và các ngành sử dụng công nghệ AI đang tham gia trực tiếp vào hoạt động sản xuất. Thông qua phân tích đa chiều, góp phần nhận diện sớm nguy cơ, dự báo các kịch bản phức tạp và đưa ra cơ chế cảnh báo, kiểm soát phù hợp.
Quang cảnh hội thảo
Trên cơ sở nhận diện rõ những vấn đề lý luận cơ bản về AI trong kỷ nguyên số; phân tích bản chất, đặc trưng và xu thế phát triển của AI, đồng thời chỉ ra những tác động sâu rộng đối với kinh tế, giáo dục, y tế, văn hóa, phát triển bền vững, quản trị, quốc phòng, an ninh… Hội thảo khẳng định vai trò chiến lược của AI như một lực lượng sản xuất mới với năng suất vượt trội, có khả năng tạo ra những bước tiến đột phá trong các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội; đồng thời đề xuất chính sách, cơ chế quản trị và định hướng phát triển AI, nhất là gợi mở cho Việt Nam những định hướng chiến lược nhằm phát triển AI theo hướng tự chủ công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu, và xây dựng một hệ sinh thái AI nhân văn, an toàn, vì con người và phát triển bền vững.
Các kiến nghị của Hội thảo sẽ được chắt lọc, tiếp thu phục vụ việc tiếp tục hoàn thiện các văn kiện trình Đại hội lần thứ XIV của Đảng./.